Chốt chẻ inox – Cấu tạo, phân loại, ứng dụng khóa bu lông – trục an toàn

🧭 Giới thiệu

Trong các mối ghép cơ khí dùng bu lông – đai ốc, trục – bánh xe, bản lề, khớp nối…, chốt chẻ inox là chi tiết khóa an toàn đơn giản nhưng rất quan trọng.

Chỉ là một thanh inox nhỏ hình chữ U, nhưng chốt chẻ:

• Giữ cho đai ốc không tự lỏng,

• Cố định các chi tiết quay trên trục,

• Ngăn mối ghép bị tuột trong điều kiện rung động, va đập.

So với chốt chẻ thép mạ, chốt chẻ inox 304, 316:

• Chống rỉ tốt trong môi trường ẩm, nước, ngoài trời, ven biển,

• Không “kẹt chết” trong lỗ gài sau thời gian dài,

• Phù hợp cho hệ thống PCCC, HVAC, cơ khí ngoài trời, môi trường ăn mòn.

1. Chốt chẻ inox là gì?

Chốt chẻ inox (stainless steel cotter pin / split pin) là một đoạn dây inox dập dẹt và gập đôi lại thành hình chữ U:

• Một đầu bị bo tròn, dập kín (đầu vòng).

• Hai nhánh song song hoặc hơi chụm, có thể bẻ xòe ra sau khi lắp.

Chức năng chính:

• Luồn qua lỗ trên bu lông, chốt trục hoặc chốt ghim,

• Sau đó bẻ xòe hai nhánh để tạo chốt chặn,

• Giữ cho đai ốc, bánh xe, khớp nối… không bị tuột ra khỏi trục.

>>>Tham khảo thêm các sản phảm inox:

Bu lông Inox Việt Hàn

Thanh ren – Ty ren Inox Việt Hàn

Xích inox các loại Việt Hàn

Long đen inox Việt Hàn

Êcu – Đai ốc inox

2. Cấu tạo chốt chẻ inox

2.1. Các phần chính

2.2. Vật liệu

• Inox 201: dùng trong nhà, môi trường ít ẩm.

• Inox 304: dùng nhiều trong cơ khí, PCCC, HVAC, nhà xưởng, ngoài trời.

• Inox 316: dùng cho môi trường ven biển, nước mặn, hóa chất nhẹ, tàu thuyền.

Bề mặt chốt chẻ inox thường được đánh bóng nhẹ, góc cạnh bo tròn để không làm xước chi tiết.

3. Phân loại chốt chẻ inox

3.1. Theo hình dạng

• Chốt chẻ tiêu chuẩn (loại 1):

  • Hai nhánh có độ rộng gần bằng nhau.

  • Dùng phổ biến nhất trong mối ghép bu lông – đai ốc, trục – bạc.

• Chốt chẻ lệch nhánh (loại 2):

  • Một nhánh rộng hơn nhánh kia.

  • Thuận tiện khi cần bẻ một nhánh ôm theo đường kính rãnh, nhánh kia ôm theo rãnh khác.

3.2. Theo kiểu thân

• Thân tròn – dẹt (thông dụng):

  • Tiết diện gần tròn hoặc dẹt, dễ bẻ, dễ tạo hình.

• Thân tròn đều (ít gặp hơn ở inox):

  • Dùng cho một số ứng dụng đặc biệt, kết hợp với lỗ tròn chuẩn.

3.3. Theo tiêu chuẩn

Chốt chẻ inox thường được sản xuất theo các tiêu chuẩn cơ khí như:

• DIN 94 (chốt chẻ kiểu châu Âu)

• ISO tương đương
  Từng size có đường kính danh nghĩa (d) và chiều dài (L) cụ thể.

4. Bảng size tham khảo chốt chẻ inox

(Mang tính minh họa; khi đặt hàng nên đối chiếu catalog thực tế)

Chọn chốt chẻ phải dựa vào:

• Đường kính lỗ chốt trên bu lông/trục,

• Chiều dài phần xuyên qua để chốt có đủ chiều dài bẻ xòe.

5. Ứng dụng thực tế của chốt chẻ inox

5.1. Khóa đai ốc trên bu lông

• Mối ghép bu lông – đai ốc trong môi trường rung động, va đập (cơ khí, ô tô, máy móc):

  • Bu lông được khoan lỗ xuyên tâm gần đầu.

  • Sau khi siết đai ốc, luồn chốt chẻ inox qua lỗ.

  • Bẻ xòe hai nhánh để đai ốc không thể tự xoay nhả ra.

5.2. Khóa chốt trục – bánh xe – khớp quay

• Trên trục bánh xe, cơ cấu quay, khớp liên kết:

  • Chốt tròn được luồn qua trục và lỗ chi tiết,

  • Chốt chẻ inox gài vào lỗ trên chốt tròn,

  • Đảm bảo chốt tròn không bị tuột ra, mối liên kết không rời.

5.3. Cố định cơ cấu trong thiết bị, máy móc

• Trong máy công nghiệp, thiết bị PCCC, HVAC, bơm, van, chốt chẻ giúp:

  • Cố định tay quay, tay gạt, trục van, chốt an toàn.

  • Ngăn thay đổi vị trí ngoài ý muốn do rung, va chạm.

5.4. Ứng dụng ngoài trời, ven biển, tàu thuyền

• Trên tàu cá, cano, bến tàu, giàn phao, chốt chẻ inox dùng để:

  • Khóa ma ní, khóa chốt neo, khóa khớp quay.

  • Không bị rỉ, không bị kẹt cứng sau thời gian dài trong môi trường nước mặn.

6. Ưu điểm của chốt chẻ inox

• Chống rỉ tốt:
  Làm việc lâu dài trong môi trường ẩm, nước, ngoài trời, ít biến màu, ít ăn mòn.

• An toàn, đơn giản:
  Cơ cấu cực kỳ đơn giản nhưng tăng độ an toàn mối ghép rõ rệt.

• Dễ kiểm tra:
  Nhìn bằng mắt thường là thấy chốt còn hay mất, có bị tuột hay không.

• Dễ tháo lắp:
  Chỉ cần kìm/kim bấm để bẻ xòe ra hoặc ép lại khi tháo.

• Chi phí nhỏ, hiệu quả lớn:
  Giá trị rất nhỏ so với cả hệ thống, nhưng tránh được rủi ro mối ghép bị tuột, hỏng thiết bị.

7. Cách chọn chốt chẻ inox đúng chuẩn

7.1. Chọn theo lỗ chốt

• Đo đường kính lỗ trên bu lông/trục.

• Chọn chốt chẻ có đường kính danh nghĩa nhỏ hơn một chút so với lỗ, để luồn dễ nhưng không lỏng.

Ví dụ:

• Lỗ 3,5 mm → có thể chọn chốt chẻ d = 3,2 mm.

7.2. Chọn theo chiều dài cần bẻ

• Chốt cần đủ dài để:

  • Đi qua toàn bộ lỗ,

  • Phần thừa đủ để bẻ xòe hai nhánh ôm lấy cạnh chi tiết, hoặc vòng qua rãnh.

• Không nên chọn chốt quá ngắn (không bẻ được) hoặc quá dài (vướng, khó bố trí).

7.3. Chọn theo môi trường

• Trong nhà, khô: inox 201/304 đều dùng được.

• Ngoài trời, tầng hầm, khu ẩm: nên dùng inox 304.

• Ven biển, tiếp xúc nước mặn: ưu tiên inox 316.

7.4. Chọn đồng bộ với chi tiết xung quanh

• Nếu bu lông, đai ốc, ma ní, trục đều là inox, nên dùng chốt chẻ inox để tránh ăn mòn điện hóa.

• Không nên dùng chốt thép mạ trên bu lông inox trong môi trường ẩm.

8. Hướng dẫn lắp đặt chốt chẻ inox

8.1. Lắp khóa đai ốc trên bu lông

1. Siết đai ốc đến lực siết yêu cầu (theo mô-men thiết kế).

2. Căn vị trí lỗ trên bu lông trùng với rãnh hoặc khe trên đai ốc (nếu là đai ốc có rãnh).

3. Luồn chốt chẻ inox qua lỗ:

   • Đầu vòng nằm phía ngoài đai ốc.

4. Bẻ xòe hai nhánh:

   • Dùng kìm bẻ hai nhánh chốt chẻ xòe ra hai hướng khác nhau, ôm theo mép đai ốc.

5. Kiểm tra lại:

   • Đai ốc không thể xoay để tuột chốt chẻ ra.

8.2. Lắp khóa chốt trục

1. Lắp chốt tròn hoặc bu lông xuyên qua trục và chi tiết.

2. Lỗ trên chốt tròn/trên bu lông phải lộ ra ngoài.

3. Luồn chốt chẻ inox qua lỗ.

4. Bẻ xòe hai nhánh theo hướng ôm lấy rãnh trục hoặc cạnh chi tiết.

5. Đảm bảo chốt không vướng vào bộ phận quay khác.

9. Lỗi thường gặp khi dùng chốt chẻ inox

9.1. Dùng chốt quá nhỏ

• Chốt nhỏ hơn nhiều so với lỗ → dễ bị lắc, mòn, gãy.

• Không đảm bảo giữ chặt mối ghép khi rung động mạnh.

9.2. Không bẻ đủ hai nhánh

• Chỉ bẻ sơ một nhánh, nhánh còn lại vẫn gần như thẳng → chốt có thể bị tuột ngược ra khi va đập.

• Nên bẻ xòe cả hai nhánh, ôm theo hình dạng chi tiết.

9.3. Dùng chốt không bằng inox trong môi trường ẩm

• Dùng chốt thép mạ trên trục/bu lông inox trong môi trường ẩm → chốt rỉ, kẹt, khó tháo.

• Nếu cần bảo dưỡng, tháo lắp, sẽ rất khó xử lý.

9.4. Cắt/bẻ chốt sai vị trí

• Cắt bớt chốt quá sát đầu → không còn chiều dài để bẻ xòe, giảm khả năng khóa.

• Bẻ nhiều lần tại cùng một điểm → chốt dễ gãy tại vị trí bẻ.

10. So sánh chốt chẻ inox và chốt chẻ thép mạ

11. FAQ – Câu hỏi thường gặp về chốt chẻ inox

1. Chốt chẻ inox có tái sử dụng được không?
   Có thể tháo ra và dùng lại nếu chốt còn nguyên, chưa biến dạng nhiều. Tuy nhiên, trong các mối ghép quan trọng, thường nên dùng chốt mới.

2. Có cần bôi mỡ hoặc dầu ở chốt chẻ inox không?
   Thông thường không bắt buộc. Với môi trường đặc biệt (nhiệt cao, hóa chất), việc bôi trơn phụ thuộc yêu cầu kỹ thuật.

3. Chốt chẻ inox dùng cho bu lông loại nào?
   Thường dùng với bu lông có lỗ xuyên gần đầu ren, hoặc bu lông đầu tròn có rãnh, đai ốc có rãnh, chốt trục.

4. Nếu chốt chẻ bị gãy thì xử lý thế nào?
   Cần tháo hết phần còn lại trong lỗ, có thể phải dùng dùi/chốt nhỏ gõ ra. Sau đó thay chốt mới cùng size.

5. Cơ Khí Việt Hàn có cung cấp chốt chẻ inox theo nhiều size không?
   Có thể cung cấp chốt chẻ inox nhiều đường kính và chiều dài, đồng bộ với bu lông inox, đai ốc, long đen, ma ní, Ubolt, ty ren, đáp ứng nhu cầu từ cơ khí, xây dựng đến PCCC, HVAC.

📞 Liên hệ mua chốt chẻ inox

Cơ Khí Việt Hàn – Nhà sản xuất & phân phối vật tư cơ khí inox hàng đầu Việt Nam.
Cung cấp: chốt chẻ inox, bu lông – đai ốc inox, long đen inox, tắc kê nở inox, thanh ren inox, Ubolt inox, đai treo – đai ôm inox, đai xiết inox, xích inox, cáp và phụ kiện inox, đinh rút inox…

📍 Địa chỉ: 100-B3 Nguyễn Cảnh Dị, KĐT Đại Kim, Hoàng Mai, Hà Nội

📞 Hotline/Zalo: 0979293644

🌐 Website: https://cokhiviethan.com.vn

✉️ Email: cokhiviethan.hanoi@gmail.com / bulongviethan@gmail.com

🔗 Tham khảo thêm các bài viết

• ⚙️ Cách Lựa Chọn Long Đen, Vòng Đệm Theo Tải Trọng Bu Lông – Hướng Dẫn Kỹ Thuật (2025)
• Bộ Phụ Kiện Cáp Inox Hoàn Chỉnh Cho Lan Can, Mái Che, Giàn Phơi (2025)
• ⛓️ Cấu Tạo Xích Inox Công Nghiệp – Phân Biệt Theo Tải Trọng Và Mắt Xích (2025)
• 🧱 Ứng Dụng Đai Treo Inox Trong Thi Công Cơ Điện – Bảng Tải Trọng Tiêu Chuẩn (2025)
• 🧰 Cách Chọn Và Lắp Đai Ôm Inox Đúng Kỹ Thuật Cho Ống Nước & Ống Gió (2025)
• 🔩 So Sánh Thanh Ren Inox Và Thép Mạ Kẽm – Loại Nào Bền Hơn? (2025)